گیج دما: چشم ناظر بر حرارت فرآیندهای صنعتی

از پایش دمای موتورها و کوره‌های صنعتی گرفته تا کنترل دمای مواد غذایی در فرآیندهای تولید، گیج دما (Temperature Gauge) به عنوان یک ابزار اندازه‌گیری ساده و در عین حال حیاتی، نقشی بی‌بدیل ایفا می‌کند. این دستگاه‌ها، بدون نیاز به انرژی الکتریکی، دمای یک سیال یا محیط را به صورت مستقیم و آنالوگ نمایش می‌دهند و به اپراتورها امکان نظارت بصری و لحظه‌ای بر شرایط فرآیند را می‌دهند.

۱. گیج دما چیست و چگونه کار می‌کند؟

گیج دما که به آن ترمومتر مکانیکی نیز گفته می‌شود، ابزاری است که از اصول فیزیکی مختلف برای تبدیل تغییرات دما به یک حرکت مکانیکی استفاده می‌کند. این حرکت مکانیکی سپس از طریق یک عقربه بر روی یک صفحه درجه‌بندی شده (Dial) نمایش داده می‌شود. برخلاف سنسورهای دمای الکتریکی مانند ترموکوپل دانفوس یا RTD، گیج‌های دما یک خروجی الکتریکی تولید نمی‌کنند و صرفاً برای پایش محلی و بصری استفاده می‌شوند.

مبنای کار تمامی گیج‌های دما بر اساس انبساط حرارتی مواد استوار است؛ به این معنا که مواد با افزایش دما، منبسط و با کاهش دما، منقبض می‌شوند. گیج‌ها از این پدیده فیزیکی برای اندازه‌گیری دما استفاده می‌کنند.

۲. انواع گیج‌های دما بر اساس اصول کارکرد

گیج‌های دما در انواع مختلفی با اصول کارکرد متفاوت تولید می‌شوند که هر یک برای کاربردهای خاصی بهینه شده‌اند:

۲.۱. گیج دمای بی‌متال (Bimetallic Temperature Gauge):

• اصل کارکرد: این رایج‌ترین نوع گیج دماست. هسته آن از یک نوار بی‌متال (Bimetallic Strip) تشکیل شده که از دو فلز با ضرایب انبساط حرارتی متفاوت (مانند استیل و نیکل-کروم) ساخته شده و به یکدیگر جوش خورده‌اند. با افزایش دما، یکی از فلزات بیشتر از دیگری منبسط می‌شود و این اختلاف در انبساط باعث خم شدن نوار بی‌متال به یک سمت می‌شود. گیج دما جانسون کنترلز از این نوع است.
• ساختار: نوار بی‌متال معمولاً به شکل یک فنر مارپیچ یا حلزونی ساخته می‌شود. با خم شدن نوار، یک سر آن ثابت و سر دیگر آن به عقربه متصل است و عقربه را حرکت می‌دهد.
• مزایا: قیمت پایین، ساختار مقاوم، عدم نیاز به تغذیه خارجی، رنج دمایی گسترده (-۵۰ تا ۵۰۰ درجه سانتی‌گراد).
• معایب: دقت کمتر نسبت به سایر گیج‌ها، کندی در پاسخ‌دهی به تغییرات سریع دما.
• کاربرد: موتورخانه‌ها، سیستم‌های HVAC، صنایع غذایی و فرآیندهای عمومی.

گیج دمای بی‌متال: سنجش حرارت با یک اصل ساده فیزیکی

در میان ابزارهای اندازه‌گیری دما، گیج دمای بی‌متال (Bimetallic Temperature Gauge) به دلیل سادگی، مقاومت و قیمت مقرون‌به‌صرفه، یکی از پرکاربردترین گزینه‌ها در صنعت به شمار می‌رود. این دستگاه، دمای یک سیال یا محیط را بدون نیاز به هیچ‌گونه منبع تغذیه الکتریکی و صرفاً با اتکا به یک اصل فیزیکی ساده، به صورت مکانیکی نمایش می‌دهد. از موتورخانه‌ها و سیستم‌های HVAC گرفته تا صنایع غذایی و پتروشیمی، گیج‌های بی‌متال به عنوان ابزاری قابل اعتماد برای پایش بصری دما، نقشی حیاتی ایفا می‌کنند.

۱. اصل کارکرد: انبساط متفاوت دو فلز

مبنای کار گیج دمای بی‌متال، پدیده انبساط حرارتی مواد است. می‌دانیم که مواد با گرم شدن منبسط و با سرد شدن منقبض می‌شوند. اما نکته کلیدی در این نوع گیج، استفاده از دو فلز با ضرایب انبساط حرارتی متفاوت است.

مکانیسم عملکرد:

1. نوار بی‌متال: هسته اصلی این گیج، یک نوار دو فلزی است که از دو فلز مختلف، مثلاً استیل و نیکل-کروم، ساخته شده و به یکدیگر جوش خورده‌اند. فلز با ضریب انبساط حرارتی بالاتر، در برابر حرارت بیشتر از فلز دیگر منبسط می‌شود.
2. تغییر شکل: نوار بی‌متال معمولاً به شکل یک فنر مارپیچ یا حلزونی ساخته می‌شود. هنگامی که دما افزایش می‌یابد، فلز با ضریب انبساط بیشتر، سعی در کشیده شدن بیشتری دارد، اما فلز دوم مانع آن می‌شود. این تفاوت در انبساط، باعث خم شدن یا پیچش نوار بی‌متال می‌شود.
3. حرکت عقربه: یک سر این فنر مارپیچ به صورت ثابت در جای خود قرار گرفته و سر دیگر آن به یک عقربه متصل است. با خم شدن نوار، عقربه به صورت متناسب حرکت کرده و دما را بر روی یک صفحه درجه‌بندی شده (Dial) نمایش می‌دهد.

این فرآیند به صورت کاملاً مکانیکی و بدون هیچگونه نیاز به برق انجام می‌شود، که گیج‌های بی‌متال را به ابزاری بسیار مطمئن و کم‌هزینه تبدیل کرده است.

۲. ساختار و انواع گیج دمای بی‌متال

یک گیج دمای بی‌متال، از اجزای اصلی زیر تشکیل شده است:

• ساقه (Stem): بخشی از گیج که حاوی نوار بی‌متال است و در تماس مستقیم با سیال فرآیند قرار می‌گیرد.
• عقربه و صفحه نمایش (Dial & Pointer): صفحه‌ای که مقادیر دما بر روی آن نمایش داده می‌شود و عقربه‌ای که دمای فعلی را نشان می‌دهد.
• بدنه (Case): محفظه محافظ برای اجزای داخلی.
• اتصال فرآیندی (Process Connection): بخشی که گیج را به لوله یا مخزن متصل می‌کند (مثلاً رزوه NPT).
• ترموشیت (Thermowell): یک غلاف محافظتی فلزی که ساقه گیج را از فشار، خوردگی و جریان سیال محافظت می‌کند و امکان تعویض گیج را بدون توقف فرآیند فراهم می‌سازد. استفاده از ترموشیت در اکثر کاربردهای صنعتی ضروری است.

انواع گیج‌های بی‌متال از نظر شکل ساقه:

• ساقه عمودی (Vertical Stem / Bottom Mount): ساقه در پایین صفحه نمایش قرار دارد.
• ساقه افقی (Horizontal Stem / Back Mount): ساقه در پشت صفحه نمایش قرار دارد.
• ساقه زاویه‌دار (Adjustable Angle): ساقه در یک مفصل قرار دارد که می‌توان زاویه آن را برای بهترین دید تنظیم کرد.

۳. مزایا و محدودیت‌ها

مانند هر ابزار دیگری، گیج‌های بی‌متال نیز دارای مزایا و محدودیت‌های خاصی هستند که باید در انتخاب آن‌ها مد نظر قرار گیرد.

۳.۱. مزایا:

• عدم نیاز به تغذیه خارجی: این مهمترین مزیت آن‌هاست. گیج‌های بی‌متال کاملاً مکانیکی بوده و برای عملکرد خود به برق، باتری یا هوای فشرده نیاز ندارند.
• مقرون‌به‌صرفه: قیمت پایین‌تری نسبت به ترمومترهای الکتریکی مانند RTD و ترموکوپل دارند.
• مقاومت بالا: ساختار محکم و ساده آن‌ها باعث مقاومت در برابر ضربه و لرزش می‌شود.
• رنج دمایی گسترده: می‌توانند دمای گسترده‌ای، از -۵۰ تا ۵۰۰ درجه سانتی‌گراد را اندازه‌گیری کنند.
• نصب آسان: نصب آن‌ها به سادگی و با اتصال مکانیکی انجام می‌شود.

۳.۲. محدودیت‌ها:

• دقت کمتر: دقت آن‌ها نسبت به ترمومترهای الکتریکی پایین‌تر است (معمولاً ۱% تا ۲% از رنج کامل).
• عدم خروجی الکتریکی: از آنجایی که هیچ سیگنال الکتریکی تولید نمی‌کنند، نمی‌توانند به سیستم‌های کنترلی (PLC, DCS) متصل شوند و فقط برای پایش محلی و بصری مناسب هستند.
• کند بودن در پاسخ‌دهی: به دلیل اینرسی حرارتی نوار بی‌متال، پاسخ‌دهی آن‌ها به تغییرات سریع دما کندتر از ترمومترهای الکتریکی است.
• محدودیت در فاصله: ساقه گیج باید مستقیماً در محل اندازه‌گیری قرار گیرد و امکان اندازه‌گیری از راه دور وجود ندارد.

۴. کاربردهای گیج دمای بی‌متال

به دلیل مزایای ذکر شده، گیج‌های دمای بی‌متال در طیف وسیعی از صنایع به کار می‌روند:

• صنایع نفت و گاز: در مخازن، خطوط لوله و تجهیزات فرآیندی عمومی.
• صنایع غذایی و دارویی: در فرآیندهای پخت، پاستوریزاسیون و نگهداری مواد.
• موتورخانه‌ها و سیستم‌های HVAC: برای پایش دمای آب، بخار و هوا در سیستم تهویه مطبوع اجنرال.
• ماشین‌آلات صنعتی: پایش دمای روغن موتور، گیربکس و یاتاقان‌ها.
• سیستم‌های لوله‌کشی عمومی: پایش دمای آب گرم و سرد

۵. نکات کلیدی برای انتخاب و نصب

برای اطمینان از عملکرد صحیح و دقیق گیج دمای بی‌متال، توجه به نکات زیر ضروری است:

• رنج دمایی: رنج گیج را طوری انتخاب کنید که دمای کاری شما در میانه رنج (حدوداً ۵۰ تا ۶۰ درصد رنج کامل) قرار گیرد.
• طول ساقه: طول ساقه گیج باید به اندازه‌ای باشد که نوک حسگر دما در مرکز لوله یا مخزن قرار بگیرد.
• نوع اتصال: نوع اتصال مکانیکی گیج (فلنج، رزوه و…) را با تجهیزات خود مطابقت دهید.
• ترموول (ترموشیت): در اکثر کاربردهای صنعتی، نصب گیج بر روی ترموول برای حفاظت از سنسور و امکان تعویض آن بدون توقف فرآیند، الزامی است.
• محل نصب: گیج را در محلی نصب کنید که از ارتعاشات شدید و تغییرات ناگهانی دما دور باشد.

گیج دمای بی‌متال با استفاده از یک اصل فیزیکی ساده، به ابزاری قابل اعتماد، مقاوم و مقرون‌به‌صرفه برای پایش محلی دما در فرآیندهای صنعتی تبدیل شده است. با وجود محدودیت‌هایی مانند دقت کمتر و عدم قابلیت اتصال به سیستم‌های کنترلی، مزایایی همچون عدم نیاز به تغذیه خارجی و قیمت پایین، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای بسیاری از کاربردهای عمومی و حیاتی تبدیل کرده است. در دنیای صنعتی امروز، گیج‌های بی‌متال همچنان نقشی پررنگ و غیرقابل جایگزین در اطمینان از ایمنی و کارایی سیستم‌ها ایفا می‌کنند.

۲.۲. گیج دمای پر شده از گاز (Gas-filled Temperature Gauge):

• اصل کارکرد: این گیج‌ها از یک گاز بی‌اثر (مانند نیتروژن) پر شده‌اند. با افزایش دما، گاز داخل سنسور (Bulb) منبسط شده و فشار آن افزایش می‌یابد.
• ساختار: از یک سنسور (Bulb)، یک لوله مویین (Capillary Tube) و یک سنسور فشار از نوع لوله بوردون (Bourdon Tube) یا دیافراگم تشکیل شده است. افزایش فشار گاز در سنسور، از طریق لوله مویین به سنسور فشار منتقل می‌شود و باعث باز شدن لوله بوردون و حرکت عقربه می‌گردد.
• مزایا: پاسخ‌دهی بسیار سریع، قابلیت اندازه‌گیری در فواصل دور (با استفاده از لوله مویین)، دقت بالا.
• معایب: قیمت بالاتر، حساسیت به ضربات و خم شدن لوله مویین.
• کاربرد: صنایع پتروشیمی، داروسازی و ساخت شارژر باتری انکو

گیج دمای پر شده از گاز: اندازه‌گیری دقیق دما از راه دور

در برخی فرآیندهای صنعتی، نیاز به اندازه‌گیری دقیق دما از فاصله‌ای دور از نقطه اندازه‌گیری وجود دارد. در چنین شرایطی، گیج دمای پر شده از گاز (Gas-filled Temperature Gauge) به عنوان یک راه‌حل کارآمد و مطمئن مطرح می‌شود. این نوع گیج، با استفاده از خاصیت انبساط حرارتی گاز، دما را با دقت بالا پایش می‌کند و با ساختار ویژه‌ای که دارد، امکان نظارت از راه دور را فراهم می‌آورد. این ویژگی، گیج‌های پر شده از گاز را برای کاربردهایی که دسترسی به محل اندازه‌گیری دشوار یا خطرناک است، به گزینه‌ای ایده‌آل تبدیل کرده است.

۱. اصل کارکرد: انبساط گاز و افزایش فشار

مبنای کار گیج‌های دمای پر شده از گاز، بر اساس قانون گازهای ایده‌آل استوار است که بیان می‌کند با افزایش دما، حجم یا فشار یک گاز در یک فضای بسته افزایش می‌یابد.

مکانیسم عملکرد:

1. ساختار: یک گیج دمای پر شده از گاز از سه جزء اصلی تشکیل شده است:
   • حسگر دما (Bulb): یک محفظه یا بالب فلزی که در انتهای گیج قرار دارد و در تماس با سیال فرآیند است. این بالب با یک گاز بی‌اثر (مانند نیتروژن یا هلیوم) پر شده است.
   • لوله مویین (Capillary Tube): یک لوله بسیار باریک و بلند که حسگر دما را به صفحه نمایش گیج متصل می‌کند. این لوله نیز با همان گاز پر شده است.
   • سنسور فشار (Bourdon Tube): یک سنسور مکانیکی حساس به فشار که در پشت صفحه نمایش گیج قرار دارد.
2. اندازه‌گیری دما: با قرار گرفتن حسگر دما در فرآیند، دمای آن افزایش یا کاهش می‌یابد.
3. افزایش فشار: با افزایش دما، گاز داخل بالب و لوله مویین منبسط شده و فشار آن افزایش می‌یابد.
4. حرکت عقربه: این افزایش فشار از طریق لوله مویین به سنسور فشار (لوله بوردون) منتقل می‌شود. لوله بوردون با افزایش فشار، سعی در باز شدن دارد و این حرکت باعث چرخش عقربه روی صفحه نمایش می‌شود.
5. نمایش دما: میزان چرخش عقربه مستقیماً با دما متناسب است و دمای فرآیند را به صورت دقیق و آنالوگ نمایش می‌دهد.

این سیستم، به دلیل ماهیت گاز و انتقال سریع فشار، به تغییرات دما بسیار سریع پاسخ می‌دهد.

۲. مزایا و محدودیت‌ها

گیج‌های دمای پر شده از گاز دارای مزایای قابل توجهی هستند که آن‌ها را برای برخی کاربردهای خاص ایده‌آل می‌کند، اما محدودیت‌هایی نیز دارند که باید در نظر گرفته شود.

۲.۱. مزایا:

• امکان اندازه‌گیری از راه دور: مهمترین مزیت این گیج‌ها، قابلیت اندازه‌گیری دما در فواصل دور است. طول لوله مویین می‌تواند به چندین متر برسد، که امکان نصب صفحه نمایش گیج در یک محل امن و قابل دسترس (مانند اتاق کنترل) را فراهم می‌کند.
• پاسخ‌دهی سریع: این گیج‌ها به دلیل خاصیت انبساط سریع گاز، به تغییرات دما با سرعت بالایی پاسخ می‌دهند.
• دقت بالا: دقت آن‌ها نسبت به گیج‌های بی‌متال بالاتر است (معمولاً ۱% از رنج کامل).
• رنج دمایی وسیع: می‌توانند در محدوده دمایی بسیار گسترده‌ای، از -۲۰۰ تا ۶۰۰ درجه سانتی‌گراد، استفاده شوند.
• عدم نیاز به تغذیه خارجی: مانند گیج‌های بی‌متال، این گیج‌ها نیز مکانیکی بوده و برای عملکرد خود به برق نیاز ندارند.

۲.۲. محدودیت‌ها:

• حساسیت به آسیب فیزیکی: لوله مویین بسیار ظریف و حساس به خم شدن یا شکستن است. هرگونه آسیب به لوله می‌تواند باعث نشت گاز و از کار افتادن گیج شود.
• قیمت بالاتر: به دلیل ساختار پیچیده‌تر، قیمت آن‌ها از گیج‌های بی‌متال بیشتر است.
• حساسیت به دمای محیط: از آنجایی که گاز داخل لوله مویین و سنسور فشار نیز به دمای محیط حساس است، دقت اندازه‌گیری می‌تواند تحت تأثیر تغییرات شدید دمای محیط قرار گیرد. برای جبران این خطا، از تکنیک‌هایی مانند لوله‌های مویین جبران‌ساز استفاده می‌شود.
• کندی در نصب و راه‌اندازی: به دلیل وجود لوله مویین بلند، نصب و راه‌اندازی آن‌ها نسبت به گیج‌های بی‌متال ساده‌تر، کمی پیچیده‌تر است.

۳. کاربردها و نکات کلیدی در انتخاب

گیج‌های دمای پر شده از گاز در صنایعی که نیاز به اندازه‌گیری دقیق دما از راه دور دارند، بسیار پرکاربرد هستند:

۳.۱. کاربردها:

• صنایع پتروشیمی و پالایشگاه‌ها: در مخازن، راکتورها و خطوط لوله‌ای که دسترسی به آن‌ها خطرناک است.
• صنایع غذایی و دارویی: در فرآیندهای پخت، استریل‌سازی و تبرید که نیاز به پایش دقیق دما از فواصل دور دارند.
• نیروگاه‌ها: پایش دمای بخار و آب در بویلرها، تجهیزات مورن سان پاور و توربین‌ها.
• صنایع برودتی: در یخچال‌های صنعتی و سیستم‌های سردخانه.

۳.۲. نکات انتخاب و نصب:

• طول لوله مویین: طول لوله باید به اندازه‌ای باشد که از نقطه اندازه‌گیری تا محل نصب گیج را پوشش دهد، بدون اینکه کشیده شود یا خمیدگی‌های شدید داشته باشد.
• رنج دما: رنج گیج را طوری انتخاب کنید که دمای کاری شما در محدوده میانی آن قرار گیرد.
• جبران‌سازی دما: در صورت نیاز، از گیج‌هایی با قابلیت جبران‌سازی دمای محیط استفاده کنید تا دقت اندازه‌گیری در شرایط دمایی متغیر حفظ شود.
• حفاظت مکانیکی: از محافظ‌های مناسب برای لوله مویین در برابر آسیب‌های فیزیکی استفاده کنید.
• ترموشیت (ترموسیت): نصب گیج بر روی ترموشیت برای حفاظت از بالب سنسور در برابر فشار، خوردگی و آسیب‌های مکانیکی و همچنین امکان تعویض آن بدون توقف فرآیند، ضروری است.

گیج دمای پر شده از گاز، با استفاده از یک اصل فیزیکی ساده و یک ساختار مهندسی شده، به ابزاری قدرتمند برای اندازه‌گیری دقیق دما از راه دور تبدیل شده است. پاسخ‌دهی سریع، دقت بالا و قابلیت پایش در فواصل طولانی، آن را برای کاربردهای حیاتی در صنایع مختلف ایده‌آل می‌سازد.

با وجود محدودیت‌هایی مانند حساسیت لوله مویین و قیمت بالاتر، مزایای آن در کاربردهای خاصی که ایمنی و سهولت نظارت اهمیت دارد، کاملاً توجیه‌پذیر است. در نهایت، گیج‌های دمای پر شده از گاز، به عنوان یک ابزار قابل اعتماد و دقیق، نقشی کلیدی در تضمین عملکرد صحیح و ایمن فرآیندهای صنعتی ایفا می‌کنند.

۲.۳. گیج دمای پر شده از مایع (Liquid-filled Temperature Gauge):

• اصل کارکرد: مشابه گیج‌های گازی، اما به جای گاز، از یک مایع خاص (مانند الکل یا جیوه) استفاده می‌شود. با افزایش دما، مایع منبسط شده و باعث افزایش فشار می‌شود.
• مزایا: برای رنج‌های دمایی پایین‌تر (تا ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد) دقت بالایی دارد.
• معایب: رنج دمایی محدودتر، خطرات احتمالی در صورت شکستن گیج‌های حاوی جیوه.
• کاربرد: فرآیندهای با دمای پایین‌تر، آزمایشگاه‌ها و سیستم‌های برودتی.

۳. اجزای اصلی و ساختار گیج‌های دما

یک گیج دما، صرف‌نظر از نوع آن، از اجزای اصلی زیر تشکیل شده است:

• ساقه (Stem): بخشی از گیج است که وارد فرآیند می‌شود. حسگر دما (مانند نوار بی‌متال یا Bulb) در انتهای ساقه قرار دارد.
• ترموشیت (Thermowell): یک غلاف محافظتی است که ساقه گیج را در برابر فشار، خوردگی و جریان شدید سیال محافظت می‌کند. استفاده از ترموشیت در اکثر کاربردهای صنعتی ضروری است و امکان تعویض گیج را بدون توقف فرآیند فراهم می‌آورد.
• صفحه نمایش (Dial): صفحه دایره‌ای شکل که مقادیر دما بر روی آن درجه‌بندی شده است.
• عقربه (Pointer): عقربه‌ای که دمای اندازه‌گیری شده را نمایش می‌دهد.
• بدنه (Case): محفظه‌ای که مکانیسم داخلی گیج را در برابر عوامل محیطی محافظت می‌کند.

۴. نکات کلیدی در انتخاب، نصب و کالیبراسیون

انتخاب صحیح یک گیج دما برای یک کاربرد خاص، نقش مهمی در دقت و طول عمر آن دارد.

۴.۱. انتخاب:

• رنج دما: رنج اندازه‌گیری گیج باید به درستی انتخاب شود. معمولاً دمای کاری باید در محدوده میانی رنج گیج (بین ۲۵ تا ۷۵ درصد رنج کامل) قرار گیرد.
• نوع گیج: بر اساس نیاز فرآیند، نوع گیج را انتخاب کنید. برای کاربردهای عمومی بی‌متال، برای فواصل دور و پاسخ سریع گازی، و برای کاربردهای حساس بهداشتی، مدل‌های خاص بهداشتی انتخاب می‌شوند.
• طول ساقه (Stem Length): طول ساقه باید به اندازه‌ای باشد که نوک حسگر دما در عمق مناسبی از سیال فرآیند قرار گیرد تا اندازه‌گیری دقیق باشد. معمولاً نوک سنسور باید در مرکز لوله یا مخزن قرار گیرد.
• قطر صفحه (Dial Size): قطر صفحه نمایش باید به گونه‌ای انتخاب شود که خواندن آن از فاصله مناسب به راحتی امکان‌پذیر باشد.
• نوع اتصال: نوع اتصال مکانیکی (رزوه، فلنج، سانیتاری) باید با تجهیزات فرآیند سازگار باشد.

۴.۲. نصب:

• محل نصب: گیج دما باید در محلی نصب شود که از ارتعاشات شدید و تغییرات ناگهانی دما دور باشد.
• استفاده از ترموشیت: استفاده از ترموشیت در اکثر کاربردهای صنعتی، برای حفاظت از گیج و امکان سرویس آن بدون خاموش کردن فرآیند، الزامی است.
• جهت‌گیری صحیح: گیج باید در زاویه‌ای نصب شود که خواندن آن برای اپراتورها آسان باشد.
• تأیید صحت: پس از نصب، گیج باید با یک ترمومتر مرجع کالیبره شده مقایسه شود تا از صحت اندازه‌گیری آن اطمینان حاصل گردد.

۴.۳. کالیبراسیون:

• گیج‌های دما به مرور زمان ممکن است دچار خطاهای اندازه‌گیری شوند. کالیبراسیون دوره‌ای (معمولاً سالی یک‌بار) با استفاده از حمام کالیبراسیون (Calibration Bath) برای حفظ دقت آن‌ها ضروری است.

سخن پایانی

گیج دما به عنوان یکی از ابتدایی‌ترین و در عین حال حیاتی‌ترین ابزارهای اندازه‌گیری، نقشی کلیدی در پایش بصری و محلی دمای فرآیندهای صنعتی ایفا می‌کند. از گیج‌های ساده و مقاوم بی‌متال گرفته تا گیج‌های دقیق و سریع پر شده از گاز، هر نوعی از این ابزار برای پاسخگویی به نیازهای خاصی طراحی شده است.

با درک اصول کارکرد، انواع مختلف و نکات مهم در انتخاب و نصب، می‌توان از گیج‌های دما به صورت مؤثر برای نظارت بر ایمنی، بهینه‌سازی و کیفیت فرآیندها استفاده نمود. با وجود پیشرفت‌های گسترده در سنسورهای دمای الکتریکی، گیج‌های دما همچنان به عنوان یک ابزار قابل اعتماد و مقرون‌به‌صرفه، جایگاه خود را در قلب صنعت حفظ کرده‌اند.