سرداری که نمی‌خواست مستندش ساخته شود؛ از تولد فرمانده تا فتح خرمشهر

به گزارش خبرنگار مهر، مستند «تولد یک فرمانده» به کارگردانی محمد رحمانی و تهیه‌کنندگی مصطفی شوقی بازخوانی شخصیت و روایت بخش‌هایی از زندگی سردار حاج علی فضلی، از تولد او تا فتح خرمشهر است که شنبه ۳ خرداد ماه ساعت ۱۶ از شبکه سه سیما پخش می‌شود. این مستند محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج است که در خانه مستند تهیه شده است.

محمد رحمانی کارگردان مستند «تولد یک فرمانده» درباره چگونگی تولید این فیلم گفت: من بیش از آنکه کارگردان باشم نویسنده، پژوهشگر و صاحب تالیف بوده‌ام و در مقطعی تصمیم گرفتم با توجه به اثرگذاری عرصه فیلم و تصویر از این حوزه استفاده کنم و آنچه را می توان عمیق تر مطرح کرد در این فضا به مخاطبان ارائه دهم.

روند ساخت این مستند با تلقی ذهنی‌ام متفاوت بود

وی که نویسنده «من اعتراف می‌کنم» کتاب برگزیده شانزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد در بخش مستندنگاری است، درباره کارنامه کارگردانی خود بیان کرد: پیش از این در صدا و سیما کارهای کوتاه و داستانی داشتم اما این اولین اثر مستند من است که تجربه‌ای خاص بود چراکه با تلقی پیشین ذهنی‌ام فرق داشت و روند آن بسیار طولانی شد. اساساً کار با یک چهره نظامی بسیار سخت است و دغدغه‌های آن فرد و اینکه باید تعریف مشترکی از هنر با شخص داشته باشید کار را سخت می‌کرد.

این کارگردان درباره چرایی پرداختن به سردار علی فضلی و چگونگی ایده شکل‌گیری ساخت این اثر توضیح داد: قرار بود برای دوستان لشکر ۱۰ کاری انجام دهم که در آن کار درباره چگونگی تاسیس تیپ ۱۰ سید الشهدا (ع) صحبت شود اما وقتی در این مسیر جلو رفتم با سردار علی فضلی آشنا شدم و فکر کردم شخصیتی بسیار جذاب دارد. او قهرمان جنگ است و به نظرم تفاوتش با سایر شهدا این است که به‌قول حاج قاسم شهید زنده است.

وی ادامه داد: یدالله ایزدی نویسنده و پژوهشگر مرکز اسناد جنگ در بخش تاریخ شفاهی این مستند زحمت زیادی کشید و در تمام مراحل در کنار ما بود.

ساکن دورافتاده ترین روستای کشور که فرمانده فتح خرمشهر شد

رحمانی درباره جزییات مستند یادآور شد: این پرتره نشان می دهد که چگونه فرزندی از یکی از دورافتاده‌ترین روستاهای کشور به واسطه عشق به انقلاب گام به گام تبدیل به یک قهرمان می‌شود. ما روند این مسیر را تا فتح خرمشهر که فتح الفتوح حاج علی فضلی است، نشان دادیم.

وی با تاکید بر اهمیت پرداختن به شخصیت حاج علی فضلی بیان کرد: یکی از ویژگی‌های سردار فضلی فهم خوب و درست از اهمیت رسانه است. یعنی از کتاب و تاریخ و رسانه شناخت خوبی دارد. برایم جالب بود که سردار فضلی در کنار سایر جلسات و فعالیت هایش، با همه دوستان قدیمی تیپ زمان جنگ جلسه هفتگی دارد و چند ساعت درباره تاریخ جنگ صحبت می‌کنند.

سردار فضلی مخالف ساخت مستند بود و راضی نمی‌شد به او و زندگی‌اش بپردازیم

کارگردان مستند «تولد یک فرمانده» تصریح کرد: حاج علی فضلی مخالف ساخت مستند بود و راضی نمی شد به او و زندگی اش بپردازیم. درگیری بسیاری سر این موضوع داشتیم و او می گفت که اگر در مورد جنگ و باقی شهدا بخواهید کاری انجام دهید، هستم اما درباره خودم نمی‌خواهیم این کار انجام شود. به همین دلیل ما حتی امروز هم نگرانیم و نمی‌دانیم بعد از پخش مستند چه واکنشی خواهند داشت.

این مستندساز در جمع‌بندی چالش‌های ساخت این اثر عنوان کرد: کار کردن با افراد نظامی کار بسیار سختی است و زمانی که این افراد مسئولیتی داشته باشند هم کار به مراتب سخت تر می شود. از سوی دیگر دسترسی به اسناد هم بسیار کار سختی است. هرچند آقای نائینی مسئول وقت اسناد جنگ بسیار به ساخت این مستند کمک کرد و بدون همراهی ایشان اساساً «تولد یک فرمانده» امکان ساخت نداشت اما بازهم دسترسی به اسناد جنگی و نظامی کار بسیار دشواری است و بسیار خوشحالم که خانه مستند انقلاب اسلامی این فرصت را ایجاد کرد که مستندی بلند درباره این قهرمان ملی تولید کنیم.