چالش‌های یک «بچه‌خوان» تعزیه؛ جشنواره مقاومت به آیین‌های سنتی توجه کند

اسماعیل عظیمی کارگردان فیلم کوتاه «بچه‌خوان» که پنجشنبه ۱ خرداد در هجدهمین جشنواره فیلم مقاومت اکران می‌شود، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ایده اولیه این فیلم گفت: ایده اولیه فیلم از زیست شخصی من می‌آید. من در خانواده‌ای بزرگ شدم که تعزیه‌خوان بودند و همیشه دغدغه‌ام این بود که درباره این نمایش آیینی ایرانی صحبت کنم. از کودکی در فضای تعزیه بودم و این ایده سال‌ها در ذهنم بود که درباره گروهی تعزیه‌خوان فیلم بسازم که به روستایی می‌آیند و به دنبال پسری با صدای خوب می‌گردند. حدود سه یا چهار سال پیش، نوشتن فیلمنامه را با علی آهنگری شروع کردیم و در تابستان ۱۴۰۲ موفق به ساخت آن شدیم.

وی درباره داستان فیلم کوتاه «بچه‌خوان» توضیح داد: این فیلم درباره پسر بچه‌ای روستایی به نام یونس است که در دهه ۷۰ زندگی می‌کند. یک روز، گروه تعزیه‌خوانی به روستای آنها می‌آیند و یونس که اولین بار است تعزیه را می‌بیند، شیفته آن می‌شود. اما پدرش به دلیل کینه‌ای قدیمی، مخالف تعزیه خواندن اوست. فیلم به این کشمکش و فرازونشیب‌های آن می‌پردازد.

این کارگردان درباره ارتباط فیلم با جشنواره مقاومت بیان کرد: جشنواره فیلم مقاومت امسال عناوین و سرفصل‌های مختلفی داشت و ما نیز در بخش «سبک زندگی عاشورایی» ثبت نام کردیم. سبک زندگی عاشورایی و پرداختن به فرهنگ آیینی، دلیل انتخاب این فیلم بوده است. تعزیه، قرن‌هاست که نهضت امام حسین (ع) را زنده نگه داشته و این نمایش، خود نوعی مقاومت فرهنگی است.

عظیمی درباره استفاده از زبان مازندرانی و بازخوردهای این تصمیم گفت: فیلم «بچه‌خوان» به زبان مازندرانی است. من خودم اهل مازندران هستم اما فیلم‌های قبلی‌ام به زبان مازندرانی نبودند. در ابتدا نگران بودم که مخاطبان عام با فیلم ارتباط نگیرند اما برعکس، این ویژگی به جذابیت و اصالت کار اضافه کرد و کمی فیلم را از کلیشه‌ها دور کرد. از طرفی هم دغدغه شخصی من بود که فیلمی با زبان مازندرانی بسازم.

وی افزود: این فیلم تاکنون در چندین جشنواره از جمله جشنواره میراث فرهنگی، جشنواره بین‌المللی رشد، جشنواره اشراق (فیلم دینی)، جشنواره فیلم فجر و جشنواره تصویرسال حضور داشته و جوایز متعددی دریافت کرده است. فیلمنامه اثر نیز چند جایزه دریافت کرده بود از این نظر مطمئن بودم فیلمی با فضای بومی می‌تواند مخاطبان را به خود جذب کند.

عظیمی در پایان تصریح کرد: مقاومت مبحث خیلی گسترده‌ای است. ما نیز در منطقه و سرزمینی از خاورمیانه زندگی می‌کنیم که مفهوم مقاومت با زندگی ما تنیده شده است. بخشی از این مقاومت‌ها به فرهنگ و آیین سنتی ما برمی‌گردد که یکی از آنها تعزیه است. تعزیه باعث شده است سال‌ها نهضت امام حسین (ع) و مقاومت اولیای خدا در مقابل ظلم زنده بماند. اگر ما به سمت آیین‌ها و فرهنگ ایرانی- اسلامی برویم به درک مفهوم مقاومت کمک می‌کند. مفهوم مقاومت مربوط به ۴۰ سال اخیر نیست و ریشه در فرهنگ ما دارد. معمولاً چیزی که از جشنواره مقاومت شنیده می‌شود این است که مسائل سیاسی و نگاه مستقیم به جنگ در آن پررنگ‌تر است. این رویکرد چیز بدی نیست اما باید به فرهنگ و آیین‌های ایرانی – اسلامی به عنوان یک الگو نگاه کنند.

سایر عوامل فیلم کوتاه «بچه‌خوان» عبارتند از تهیه‌کنندگان: علی اصغر سلطانی نژاد، اسماعیل عظیمی، فیلمنامه: اسماعیل عظیمی، علی آهنگری، فیلمنامه نهایی: اسماعیل عظیمی، بازیگران: رضا عموزاد، یاسین طلوعی، علی عظیمی، حسینعلی قنبری، عسگر رئیسی، مهدی سالاری، صنمبر رحمانی، دستیار کارگردان و برنامه ریز: مسعود محمدیان، بازیگردان: احمد شریفی فرد، منشی صحنه: زهرا عسگری، دستیاران کارگردان: حسین مهلوجیان، مهدی فراهانی، فیلمبردار: رامین راستجو، صدابردار: داوود قلی پور، طراح صحنه: مهران بستانی، طراح لباس: الهه نجفی، گریم: شهاب الدین رضوی، مدیر تولید: میثم زرقانی، دستیار تولید: محمدحسین نبوی، تدوین: اسماعیل عظیمی، دستیار تدوین: محمدمهدی قاسمی، طراحی و ترکیب صدا: عبدالرضا حیدری، اصلاح رنگ و نور: اکبر لطفی، موسیقی: حامد داوری، عکاس: مصطفی کاظمی، لوگو: اکبر مولایاری، پوستر: مهران پندار، مجری طرح: خانواده عقیق، تهیه شده در مرکز فیلم جوان سوره.