بحران انرژی، بلای جان صنعت فولاد/ از دست رفتن ۹ میلیون تن ظرفیت تولید

به گزارش خبرنگار اقتصادآنلاین؛ در نشست خبری امروز سوم خرداد ۱۴۰۴، دکتر بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، از کاهش ۲/۶ درصدی تولید محصولات فولادی کشور در فروردین‌ماه خبر داد؛ آماری که در نگاه نخست نگران‌کننده به‌نظر می‌رسد، اما با نگاهی دقیق‌تر به جزئیات آن، می‌توان چشم‌انداز‌های متفاوتی را نیز مشاهده کرد.

بر اساس اعلام رسمی انجمن، اگرچه تولید فولاد در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال پیش از آن با افتی ۵/۷ درصدی مواجه بوده، اما در بخش فولاد میانی شاهد جهشی قابل‌توجه هستیم؛ به‌طوری‌که در نخستین ماه سال جاری، تولید فولاد میانی با ثبت رقم ۳ میلیون و ۳۱۲ هزار تن، رشد ۴/۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته را تجربه کرده است.

دکتر سبحانی در ادامه سخنان خود به عوامل اصلی افت تولید فولاد در سال گذشته پرداخت و گفت: یکی از جدی‌ترین چالش‌های صنعت فولاد در زمستان ۱۴۰۳، قطع همزمان آب و گاز بود که تاثیر مستقیم بر توقف خطوط تولید گذاشت. این در حالی است که اگر تولید در سایر ماه‌های سال نیز همانند فروردین‌ماه ادامه پیدا می‌کرد، این ظرفیت وجود داشت که به رکورد ۳۹ میلیون تن در سال برسیم، اما با وضعیت فعلی، حدود ۹ میلیون تن از ظرفیت تولید کشور عملاً از دست رفته است.

وی همچنین با تاکید بر دشواری‌های تأمین انرژی مورد نیاز صنعت فولاد، اظهار داشت: در سال جاری برای نخستین بار، محدودیت‌های انرژی از میانه فروردین‌ماه آغاز شد؛ تخصیص تنها ۱۰ درصد دیماند برق به واحد‌های فولادی، به معنای توقف کامل تولید است؛ این میزان از محدودیت نه‌تنها تولید را متوقف می‌کند، بلکه موجب آسیب به مواد در جریان تولید و تجهیزات کارخانه‌ها نیز می‌شود.

وی ادامه داد: تأثیر این بحران فقط محدود به آمار نیست، بلکه ما شاهد وارد آمدن خسارات چندجانبه به صنایع هستیم؛ از تولید گرفته تا فرآیند‌های فنی و تجهیزاتی بنابراین این وضعیت می‌تواند سال جاری را به یکی از سخت‌ترین دوره‌های تاریخی صنعت فولاد کشور تبدیل کند.

وی توضیح داد: با توجه به شرایط حاکم، فعالان این صنعت بزرگ استراتژیک در انتظار تدوین راهکار‌هایی فوری و پایدار برای رفع موانع تأمین انرژی هستند تا بتوانند مسیر تولید و صادرات فولاد را در سال‌های آینده هموار کنند.

توقف ۱۵ روزه و تبعیض ۹۰ درصدی؛ صنعت فولاد ایران در سراشیبی سقوط

احرامیان، عضو هیأت‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در نشست خبری این انجمن اظهار داشت: باید بیش از این صنعت فولاد کشور را تحت فشار نگذاریم؛ تصمیمات اتخاذشده در حوزه انرژی باید واقع‌بینانه، منطقی و متناسب با شرایط صنایع مختلف باشد اما آنچه در ۱۵ اردیبهشت‌ماه رخ داد، خلاف این رویکرد بود؛ به‌صورت ناگهانی به صنعت فولاد و همچنین صنعت سیمان اعلام شد که باید فعالیت خود را به مدت ۱۵ روز به‌طور کامل متوقف کنند، آن هم “تا اطلاع ثانوی”؛ این تصمیم، این برداشت را در فضای صنعت ایجاد کرد که گویا شرایط در آینده نزدیک نیز بهبود نخواهد یافت و احتمال تمدید این وضعیت نیز وجود دارد.

وی ادامه داد: اگر قرار بر اعمال محدودیت یا قطع انرژی باشد، منطق و عدالت حکم می‌کند که این محدودیت‌ها به‌صورت مساوی و بدون تبعیض میان همه بخش‌ها تقسیم شود. مگر صنعت فولاد بخشی از این کشور نیست؟ چرا باید تراز ۹۰ درصدی برای برخی لحاظ شود و برای صنعت فولاد تنها ۵ درصد؟ این تصمیم با چه نگاهی اتخاذ شده و از کجا نشأت می‌گیرد؟ متأسفانه، آنچه اکنون برای صنعت فولاد رقم خورده نه‌تنها عادلانه نیست بلکه تبعیض‌آمیز نیز هست؛ این در حالی‌ است که صنعت فولاد در مقایسه با بسیاری از صنایع دیگر در جایگاهی بسیار شکننده‌تر قرار دارد.

احرامیان با اشاره به وضعیت تولید افزود: در سال گذشته نکته‌ای مهم نادیده گرفته شد. در کشور، ظرفیت نصب‌شده تولید فولاد به‌طور سالانه افزایش یافته، اما این افزایش تنها روی کاغذ بوده و در عمل منجر به تولید واقعی نشده است؛ اگر واقع‌بین باشیم، صنعت فولاد ایران در جایگاه دهم جهان قرار ندارد بلکه از نظر ظرفیت نصب‌شده، ایران در جایگاهی معادل آلمان قرار دارد؛ ظرفیت نصب‌شده صنعت فولاد ایران بین ۴۰ تا ۵۰ میلیون تن است و اگر ضریب پوشش ظرفیت را به شکل منطقی و محافظه‌کارانه در نظر بگیریم، ایران باید حداقل ۴۰ میلیون تن فولاد تولید می‌کرد و در جایگاه آلمان قرار می‌گرفت. با این حال، اکنون در رتبه دهم قرار داریم، در حالی‌که واقعیت این است که سال‌به‌سال با افت تولید مواجه هستیم.

وی خاطرنشان کرد: در سال ۱۴۰۳، درصد پوشش ظرفیت صنعت فولاد ایران به زیر ۵ درصد رسید. این رقم، پایین‌ترین میزان در تاریخ صنعت فولاد کشور و همچنین در مقایسه با سایر صنایع بوده است بنابراین این یک زنگ خطر جدی است که باید به آن توجه شود.

احرامیان گفت: نباید این تصور اشتباه ایجاد شود که صنعت فولاد صرفاً گاز ارزان مصرف می‌کند. بله، این صنعت انرژی و گاز مصرف می‌کند و مواد اولیه نیز به‌کار می‌برد، اما چالش‌های پیش‌روی صنعت فولاد بسیار فراتر از این مسائل است و سیاست‌گذاران باید با نگاهی دقیق‌تر به شرایط این صنعت تصمیم‌گیری کنند.